بروز سالانه 110هزار سرطان جدید در ایران
2 برنامه ویژه وزارت بهداشت برای مبتلایان سرطان
به گزارش آقای هویج رئیس اداره جلوگیری از سرطان وزارت بهداشت ضمن اشاره به هزینه ها و تست های زیادی كه سالانه در جهت تشخیص سرطان در كشور انجام می شود و اغلب هم اثربخشی لازم را ندارند، برنامه ویژه این وزارتخانه برای تشخیص زودهنگام سرطان ها در كشور را شرح داد.
دكتر علی قنبری مطلق در آستانه هفته ملی مبارزه با سرطان در گفتگو با ایسنا، ضمن اعلام بروز سالانه بیشتر از ۱۱۰ هزار مورد جدید سرطان در كشور، اظهار داشت: بروز سالیانه سرطان در زنان و مردان به ترتیب ۱۵۷ و ۱۳۰ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است؛ هرچند این آمار از متوسط جهانی كمتر است اما طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده این بروز در كشورهای در حال توسعه و همچون ایران، بیشتر خواهد شد. در مجموع می توان اظهار داشت كه هرچند این افزایش موارد بروز در سطح جهان رخ می دهد، اما بیشترین میزان افزایش در كشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد.
چرایی افزایش بروز سرطان در ایرانوی درباره چرایی افزایش میزان بروز سرطان در كشورهای در حال توسعه اظهار داشت: مهم ترین علت آن، افزایش امید به زندگی است؛ چون كه كشورهای توسعه یافته عموما به پیك سن جمعیت شان رسیده اند و معمولا افزایش بیشتری ندارند؛ ازاین رو هرچند كه بخشی از افزایش بروز سرطان در این كشورها اتفاق می افتد، اما عمده افزایش موارد این بیماری به سبب افزایش سن امید به زندگی در كشورهای در حال توسعه است.
مطلق شیوه زندگی نامناسب و همینطور عوامل محیطی را از دیگر عوامل موثر در افزایش میزان بروز سرطان ها در كشور خواند و اظهار داشت: با عنایت به موارد بروز این بیماری و عوامل موثر در آن، به منظور جلب توجه عموم و همینطور جلب حمایت سیاستگذاران و اطلاع رسانی عمومی، به صورت سالیانه، در فصول مختلف و به بهانه های مختلف، برنامه های كمپین و پویش مبارزه با سرطان را برگزار می نماییم. در همین راستا هم در بهمن ماه امسال و همزمان با هفته ملی مبارزه با سرطان (اول تا هفتم بهمن ماه) این پویش را برگزار خواهیم كرد. به منظور آنكه این پویش ساختارمند برگزار شود، در آبان ماه برنامه های مربوطه را به دانشگاه های علوم پزشكی اعلام نموده و انتظار داریم كه در چارچوب آن برنامه ریزی یكسری فعالیت های مشخص را انجام دهند. بر این اساس پكیج های اطلاع رسانی و مباحث آموزشی به دانشگاه ها فرستاده و بازخورد آن هم به ما اعلام می شود. امسال هم در هفته ملی مبارزه با سرطان علاوه بر آن كه یك سری برنامه ها در چارچوب كمپین در سطح دانشگاه ها برگزار می شود، در سطح ستاد و ملی هم همایشی را در روز هفتم بهمن ماه برگزار می نماییم.
۲ سند مهم در حوزه سرطانوی از رونمایی از "سند برنامه ملی مدیریت سرطان در كشور" همزمان با برگزاری همایش روز ملی مبارزه با سرطان در هفتم بهمن ماه اطلاع داد و اظهار داشت: این سند تعیین كننده اهداف، راهبردها و برنامه ها در حوزه سرطان است؛ بدین سان كه تا سال ۱۴۰۴ برنامه هایی را مشخص و هدف گذاری هایی را تعیین كرده است. رونمایی از این سند برای وزارت بهداشت و سازمان ها و نهادهای دیگر بسیار مهم است؛ چون كه هر كدام از دستگاه ها باید وظایف خویش را در زمینه كنترل سرطان بدانند.
به گفته رئیس اداره جلوگیری از سرطان وزارت بهداشت، این سند از دو جزء اصلی تشكیل شده است؛ فرآیندهای اصلی و فرایندهای پشتیبان. فرایندهای اصلی آن شامل مباحث پیشگیری، تشخیص زودهنگام، تشخیص و درمان سرطان، مراقبت ها و حمایت های تسكینی است. فرایندهای پشتیبان آن هم شامل هفت فرایند سیاستگذاری، مدیریت نظام اطلاعات و ثبت، توسعه شبكه عرضه خدمت، توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی، مدیریت منابع مالی و همكاری سازمان های مردم نهاد و خیریه است. در هر كدام از این اجزا برای دستیابی به اهداف مد نظر، برنامه ریزی صورت گرفته است. بعنوان مثال در زمینه توسعه زیرساخت ها انتظار داریم كه كل مراكز تشخیص زودهنگام سرطان تا سال ۱۴۰۰ به بهره برداری برسند و آماده عرضه خدمت باشند. بنابراین برنامه تشخیص زودهنگام باید حداقل تا سال ۱۴۰۴ در ۵۰ درصد جمعیت اجرایی شده باشد.
وی همینطور با بیان رونمایی از "سند شبكه ملی مراقبت سرطان" همزمان با همایش ملی مبارزه با سرطان، گفت: این سند بسیار مهم است؛ چراكه نقشه راه توسعه زیرساختی در رابطه با سرطان را مشخص می كند و اینكه در كجای كشور چه مراكزی را برای عرضه خدمات داریم و یا باید داشته باشیم. در همین زمینه "وب جی آر اس" را طراحی نموده ایم كه وضعیت بروز سرطان و زیرساخت های موجود و مورد نیاز آینده را نشان داده است. این سند هم در هفتم بهمن ماه رونمایی می شود.
مطلق اضافه كرد: همینطور هفتم بهمن ماه از گزارش سالیانه ثبت سرطان رونمایی می شود. امسال گزارش سالیانه ثبت سرطان سال ۹۳ منتشر گردید و همینطور گزارش شفاهی ثبت سرطان سال ۹۴ هم عرضه می شود.
چالشی به نام تشخیص دیرهنگام سرطان در كشوررییس اداره جلوگیری از سرطان وزارت بهداشت از افتتاح مراكز پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان همزمان با برگزاری همایش ملی مبارزه با سرطان در هفتم بهمن ماه اطلاع داد و اظهار داشت: باید بگویم كه در حوزه زیرساخت ها، مراكز تشخیص زودهنگام سرطان همچون مراكز و بخش هایی هستند كه به درستی پیش بینی شده اند؛ چون كه هر زمان از سرطان صحبت می شود گفته می شود كه سرطان یك بیماری سخت، اما قابل درمان است. ازاین رو یكی از مواردی كه یك بیماری صعب العلاج مانند سرطان را قابل درمان می كند آن است كه این بیماری زود تشخیص داده شود و البته یكی از چالش هایی كه در ایران درباره تشخیص سرطان وجود دارد این است كه در خیلی از مواقع سرطان دیر تشخیص داده می شود.
هزینه های بالا و تست هایی كه اثربخشی ندارندوی در این باره افزود: نكته جالب آن است كه میزان استفاده از تست های تشخیص زودهنگام و غربالگری هم در كشور زیاد است. بعنوان مثال سالانه و با پوشش بیمه ای ۵۰۰هزار مورد ماموگرافی در كشور انجام می شود. همینطور یك میلیون و ۳۵۰هزار مورد تست پاپ اسمیر، یك میلیون سونوگرافی پستان و دو میلیون تست خون مخفی در مدفوع انجام می شود، اما تمام این موارد نهایتا اثربخشی لازم را ندارند و در خیلی از مواقع سرطان ها دیر تشخیص داده می شوند. علت اصلی آن هم این است كه برنامه نظام مندی در كشور برای تشخیص زودهنگام سرطان نداشته ایم. به منظور تحقق این مورد از سال ۹۳ تدوین فاز پایلوت برنامه تشخیص زودهنگام سرطان شروع شد و از سال ۹۴ و ۹۵ این فاز پایلوت در چهار شهرستان در سطح شبكه بهداشتی شروع شد. پس از اجرای آزمایشی این برنامه، مشكلات آن برطرف و و تلاش شد تا برنامه نظام مند جدیدی را از اواخر سال ۹۶ در كشور شروع نماییم. نهایتا هم این برنامه مورد تایید معاونان مربوطه در وزارت بهداشت قرار گرفت و مقرر شد در فاز نخست از سال ۹۷ در ۵۰ هزار نفر جمعیت از هر دانشگاه علوم پزشكی اجرایی شود.
مطلق درباره چگونگی ارائه خدمت در سطح دوم به مبتلایان سرطان، اظهار داشت: زمانی كه درباره برنامه های تشخیص زودهنگام صحبت می شود، بحث آن است كه اگر فردی مشكوك به سرطان در سطح شبكه شناسایی شود، امكان عرضه خدمت پیچیده تر و تشخیصی را در سطح دوم خدمات داریم یا خیر؟ همینطور لازم است نظام ارجاع مناسب را داشته باشیم و ترجیحا این نظام ارجاع باید الكترونیك باشد تا بدین سان افرادی كه در سطح شبكه بهداشتی، مشكوك شناخته می شوند بتوانند خدمات مربوط در سطح دوم را هم دریافت نمایند.
وی اضافه كرد: برای آنكه بتوانیم این چالش را در چارچوب برنامه توسعه شبكه عرضه خدمت برطرف نماییم، مراكز تشخیص زودهنگام سرطان را در نظر گرفتیم؛ این مراكز سطح دوم عرضه خدمات پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان هستند. ازاین رو انتظار داریم از زمان راه اندازی این مراكز، افرادی كه در سطح شبكه بهداشتی مشكوك به سرطان های گروه هدف تشخیص داده می شوند، بتوانند خدمات سطح دوم استاندارد را طبق نظام ارجاع و با ثبت الكترونیك دریافت نمایند.
برنامه ای برای تشخیص زودهنگام ۳ سرطان شایع زنان و مردانمطلق افزود: در مرحله اول این برنامه، قابل پیشگیری ترین سرطان ها و همینطور سرطان های با قابلیت تشخیص زودهنگام را تعیین كردیم كه ۳ سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم را شامل می شود. این ۳ سرطان یك چهارم كل سرطان ها را در دو جنس زن و مرد می سازند. این سرطان ها حدود ۴۰ درصد سرطان های زنان را شامل می شوند. ازاین رو اگر بتوانیم حدود ۴۰ درصد سرطان های زنان و ۲۵ درصد كل سرطان ها را با روش مناسبی پیشگیری كرده و یا تشخیص زودهنگام داشته باشیم، گام بزرگی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان برداشته ایم.
افتتاح ۷۵مركز تشخیص زودهنگام سرطان در ۷ بهمن ماهوی افزود: زمانی كه این مراكز راه اندازی شوند آن زمان می توانیم بگوییم كه نظام ارجاع از شبكه بهداشتی تا سطح دوم خدمات شكل گرفته است. در همایش هفتم بهمن ماه افتتاح همزمان بعضی از این مراكز را خواهیم داشت. از سال ۹۴ ساخت ۱۳۷ مركز شروع شد. این مراكز توزیع مناسبی در سطح كشور دارند؛ به صورتی كه متوسط دسترسی از مركز شهرستان های قابل ارجاع به این مراكز حدود ۴۰ كیلومتر است. از بین این مراكز ۷۵ مركز هفتم بهمن ماه افتتاح می شوند.
گرنت دولت ژاپن به برنامه تشخیص سرطان ایران و خرید ۵۰ دستگاه ماموگرافیرییس اداره جلوگیری از سرطان وزارت بهداشت همینطور با اشاره به چالش های موجود در جهت تجهیز مراكز تشخیص زودهنگام سرطان، اظهار داشت: در این زمینه هم چالش های زیادی وجود داشت؛ چراكه با محدودیت های بودجه ای روبه رو هستیم. اما خوشبختانه در خلال سه سال قبل نهادهای مختلفی در داخل و خارج از وزارت بهداشت تلاش كردند تا بتوانیم از گرنت اداری دولت ژاپن استفاده كنیم؛ خوشبختانه سال ۹۴ دولت ژاپن گرنتی را مصوب كرده بود تا به حوزه سلامت ایران كمك نماید. از بین برنامه های مختلف، برنامه سرطان مورد توجه آنها قرار گرفت و این گرنت را به مبلغ ۱۰ میلیون دلار برای برنامه تشخیص زودهنگام سرطان اهدا كردند. این گرنت منجر به آن شد كه ما بتوانیم ۵۰ دستگاه ماموگرافی خوب برای كشور از دولت ژاپن هدیه بگیریم. این دستگاه ها در شهریور ماه امسال به ایران رسید و از مهرماه كار نصب شان شروع شد. حالا هم حدودا نصب اغلب آن دستگاه ها به اتمام رسیده است. بدین سان قسمتی از تجهیز مراكز توسط این گرنت اهدایی تامین شد و مابقی تجهیزات هم توسط هیئت امنای صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت فراهم می شود.
وی ابراز امیدواری كرد كه تا سال آینده حدود ۶۰ مركز باقی مانده تشخیص زودهنگام سرطان هم به بهره برداری برسند و بدین سان شبكه عرضه خدمت در حوزه سرطان كه در پیشگیری و تشخیص زودهنگام بسیار موثر است به صورت كامل اجرایی شود.
خبرنگار و دبیر خبر: زهرا روزبروزی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب